«កម្ពុជាសម្លឹងទៅមុខ»៖ លំហូរធំៗនៃការផ្លាស់ប្តូរក្នុងពិភពលោក
សម្ភាសដោយ ផន បុប្ផា ផលិតដោយ ទែន សុខស្រីនិត និពន្ធនាយក Chris Decherd និង ចាប ចិត្រា
នៅជុំវិញពិភពលោក ដើម្បីការអភិវឌ្ឍន៍សង្គមនិងប្រទេសជាតិ ដំណោះស្រាយថ្មីជាច្រើនត្រូវបានបង្កើតឡើងដើម្បីទប់ទល់នឹងបញ្ហាប្រឈមនានា ដូចជាបញ្ហាប្រឈមក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច។ ឧទាហរណ៍ ប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យាស្វ័យប្រវត្តិត្រូវបានបង្កើតឡើង សម្រាប់ដំណើរការផលិតកម្មក្នុងរោងចក្រជាដើម។
ដំណោះស្រាយថ្មីៗទាំងអស់នេះ ដែលមានប្រសិទ្ធភាពនិងទទួលស្គាល់ជាសកល ក៏ចាប់ផ្តើមកំណត់លំហូរនៃការផ្លាស់ប្តូរក្នុងសង្គមជាតិនីមួយៗនៅជុំវិញពិភពលោកផងដែរ។
បច្ចុប្បន្ននេះ អ្នកជំនាញកំពុងឃ្លាំមើលលំហូរនៃការផ្លាស់ប្តូរក្នុងវិស័យនរគរូបនីយកម្ម ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនិងធនធានធម្មជាតិ រចនាសម្ព័ន្ធនយោបាយរបស់ប្រទេសមហាអំណាច កំណើនប្រជាជនក្នុងពិភពលោកនិងប្រជាសាស្ត្រ និងរបកគំហើញបច្ចេកវិទ្យាថ្មីៗ។
ហេតុអ្វីបានជាការដើរតាមលំហូរធំៗក្នុងពិភពលោកមានសារៈសំខាន់ សម្រាប់ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍដូចជាកម្ពុជា?
ស្តាប់ភាគទី ១៦ លើបណ្តាញ Apple Podcasts និង Google Podcasts
លោក អ៊ូ វីរៈ ស្ថាបនិកនិងប្រធានវេទិកាអនាគត (Future Forum) និងជាអ្នកនិពន្ធម្នាក់នៅក្នុងសៀវភៅ «Cambodia 2040 ឬ កម្ពុជាឆ្នាំ ២០៤០» បានលើកឡើងថា៖
«ការសិក្សាអំពី Megatrends និង trends ជារឿងមួយដ៏ចាំបាច់បំផុតសម្រាប់យើង ក្នុងការដែលយើងអាចរៀបចំគំនិត និងគោលនយោបាយ ដើម្បីរៀបចំប្រទេសជាតិឲ្យដើរទៅផ្លូវមួយ ដែលវាអាចមិនប្រឆាំងទិស បញ្ច្រាស់ទិសជាមួយនឹងលំហូរពិភពលោកទេ។ ព្រោះអីបើសិនយើងបញ្ច្រាស់ ប្រទេសយើងតូចបែបនេះ គឺយើងអត់មានសមត្ថភាពក្នុងការបញ្ច្រាស់ ទោះបីជាយើងចង់បញ្ច្រាស់ ក៏ទៅមិនរួចដែរ។ អ៊ីចឹង យើងគួរតែសិក្សានៃលំហូរធំៗទាំងឡាយហ្នឹង ហើយចាប់ផ្តើមរៀបចំផ្នត់គំនិត ជាយុទ្ធសាស្ត្រថាតើយើងគួររៀបចំគំនិតយុទ្ធសាស្ត្រផ្លូវដើរណាខ្លះ ដើម្បីយើងអាចកេងយកចំណេញនូវលំហូរអន្តរជាតិហ្នឹង»។
ស្របពេលដែលបច្ចេកវិទ្យាទំនើបដែលកំណត់ជាលំហូរធំៗនៃការផ្លាស់ប្តូរក្នុងពិភពលោក កំពុងត្រូវបានប្រើប្រាស់នៅតាមបណ្តាប្រទេសនានា ទាំងក្រុមហ៊ុនឯកជន និងស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាល បាននិងកំពុងប្រមូលទិន្នន័យស្តីអំពីព័ត៌មានផ្ទាល់ខ្លួនរបស់បុគ្គលទូទៅ។
ពីសហរដ្ឋអាមេរិក ទៅដល់ប្រទេសនៅទ្វីបអឺរ៉ុប និងចិន រដ្ឋាភិបាលបានបង្កើតប្រព័ន្ធទិន្នន័យជាច្រើន ស្តីអំពីពលរដ្ឋខ្លួន ក្រោមហេតុផលរក្សាសន្តិសុខជាតិ និងត្រូវបានយកទៅប្រើប្រាស់ ក្រោមគោលនយោបាយនិងគោលបំណងផ្សេងៗគ្នា។
ខុសគ្នាពីប្រទេសនៅទ្វីបលោកខាងលិច នៅឆ្នាំ ២០១៩ រដ្ឋាភិបាលចិនបានបំពាក់ប្រព័ន្ធឃ្លាំមើលប្រជាពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនតាមរយៈកាមេរ៉ានៅតាមទីសាធារណៈ និងប្រព័ន្ធវាយតម្លៃលើគុណតម្លៃរបស់ពលរដ្ឋនីមួយៗ ដោយផ្អែកលើសកម្មភាពគោរពច្បាប់របស់បុគ្គលនីមួយៗ។ ការប្រើប្រាស់ព័ត៌មានផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ពលរដ្ឋ ដើម្បីតាមដាននិងឃ្លាំមើលសកម្មភាពផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ពួកគេ ត្រូវបានអ្នកជំនាញសិទ្ធិមនុស្សមើលឃើញថា ជាការរំលោភបំពានសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។
ក្រៅពីការប្រើប្រាស់ទិន្នន័យបុគ្គលក្នុងន័យឃ្លាំមើលនិងបិទសិទ្ធិបុគ្គលពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាល ពលរដ្ឋក៏កំពុងតែងាយនឹងរងគ្រោះពីអំពើបោកប្រាស់ ឆរបោក និងចាប់ជំរិតជាដើម ដោយសារតែប្រព័ន្ធទិន្នន័យស្តីពីព័ត៌មានផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ពួកគេ ដែលគ្រប់គ្រងដោយក្រុមហ៊ុនឯកជន កំពុងប្រឈមនឹងហានិភ័យខ្លាំងពីការលួចចូលយកទិន្នន័យដោយក្រុមអនាមិក ឬហេគឃ័រ (hacker) តាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត។
ជាស្តែង ក្រុមហ៊ុន Facebook ដែលជាបណ្តញទាក់ទងសង្គមមួយ ត្រូវបានក្រុមហេគឃ័រលួចចូលយកទិន្នន័យរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ប្រមាណ ៥៣០លាននាក់ ក្នុងនោះរួមមានពលរដ្ឋកម្ពុជាជិត ៣ពាន់នាក់ផងដែរ។
ចាប់តាំងពីដើមឆ្នាំ ២០១៨ មក វិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវឯករាជ្យវេទិកាអនាគត (Future Forum) ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក អ៊ូ វីរៈ និងវិទ្យាស្ថាន Konrad Adenauer Stiftung បានប្រមូលផ្តុំអ្នកស្រាវជ្រាវនិងអ្នកជំនាញដែលជាជនជាតិខ្មែរ និងជនបរទេសជាង ៣០នាក់ ដើម្បីស្រាវជ្រាវនិងចងក្រងជាសៀវភៅបីក្បាល «Cambodia 2040 ឬ កម្ពុជាឆ្នាំ ២០៤០»។
កម្រងសៀវភៅនេះ ពិភាក្សាអំពីទស្សនវិស័យនៃវិស័យសំខាន់ៗរបស់កម្ពុជា ដូចជាវិស័យសេដ្ឋកិច្ច នយោបាយ សង្គម វប្បធម៌ ទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ និងអភិបាលកិច្ចជាដើម។ ផ្អែកតាមវិធីសាស្ត្រាស្រាវជ្រាវបែបវិទ្យាសាស្ត្រទំនើប សៀវភៅទាំងបីក្បាលនេះ កំពុងផ្តល់ជាអនុសាសន៍ដល់អ្នកតាក់តែងគោលនយោបាយក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងកំពុងបញ្ជ្រាបការយល់ដឹង ក៏ដូចជាតម្រង់ទិសនៃការជជែកពិភាក្សាគ្នាជាសាធារណៈរបស់អ្នកស្រាវជ្រាវកម្ពុជាវ័យក្មេង អំពីអនាគតរបស់ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ដ៏តូចមួយនេះ។
ការបោះពុម្ពកម្រងសៀវភៅបីក្បាលអំពីកម្ពុជា ក្នុងសណ្ឋានជាការស្រាវជ្រាវបែបវិទ្យាសាស្ត្រនេះ គឺជាសមិទ្ធផលថ្មីបំផុតមួយក្នុងកំណត់ត្រានៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវអំពីកម្ពុជា ដោយអ្នកស្រាវជ្រាវជាតិនិងអន្តរជាតិ។
អំពីវាគ្មិន៖ លោក អ៊ូ វីរៈ
លោក អ៊ូ វីរៈ គឺជាស្ថាបនិកនិងជាប្រធានវេទិកាអនាគត (Future Forum) ដែលជាស្ថាប័នស្រាវជ្រាវឯករាជ្យមួយប្រចាំរាជធានីភ្នំពេញ។ លោកបានផ្តួចផ្តើមនិងដឹកនាំឲ្យមានការបង្កើតជាគម្រោងស្រាវជ្រាវ និងបោះពុម្ពសៀវភៅ «Cambodia 2040 ឬ កម្ពុជាឆ្នាំ ២០៤០» ដែលមានចំនួនបីក្បាល ក្រោមប្រធានបទផ្សេងៗគ្នាដូចជា ការអភិវឌ្ឍន៍ សេដ្ឋកិច្ច វប្បធម៌និងសង្គម ទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនិងអភិបាលកិច្ច ក្នុងគោលបំណងដើម្បីតម្រង់បរិបទនៃការតស៊ូមតិនិងពិភាក្សាគ្នាអំពីប្រទេសកម្ពុជា ដោយផ្តោតលើអនាគតនិងការរំពឹងទុក។ បន្ថែមលើនេះ កម្រងសៀវភៅទាំងនេះ ត្រូវបានធ្វើឡើងដើម្បីប្រមូលផ្តុំអ្នកជំនាញស្រាវជ្រាវនិងមតិរបស់អ្នកជំនាញ ដើម្បីចូលរួមការជជែកពិភាក្សាគ្នាជាទ្រង់ទ្រាយធំ អំពីទស្សនវិស័យរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។ បន្ថែមលើការផ្តួចផ្តើមដ៏ធំមួយនេះ ក្នុងកំណត់ត្រាស្រាវជ្រាវនិងបោះពុម្ពផ្សាយជាសៀវភៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានិងអំពីកម្ពុជា លោក អ៊ូ វីរៈក៏ជាអ្នកវិភាគដ៏លេចធ្លោមួយរូប អំពីបច្ចុប្បន្នភាពនៃបញ្ហានយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានិងតំបន់ផងដែរ៕
