ភ្នំពេញ —
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលជាគណបក្សជំទាស់ធំជាងគេសម្រាប់ការបោះឆ្នោតខែកក្កដាខាងមុខនេះ បានឲ្យដឹងនៅថ្ងៃអង្គារនេះថា គណបក្សរបស់ខ្លួនកំពុងប្រមូលនូវស្នាមមេដៃពីសកម្មជននយោបាយតាមមូលដ្ឋានដើម្បីដាក់ញ្ញត្តិទាមទារឲ្យរដ្ឋសភាជាតិប្រគល់អាសនៈតំណាងរាស្ដ្រឲ្យដល់មន្ត្រីគណបក្សរបស់ខ្លួនវិញ។
កាលពីដើមខែមិថុនានេះ គណៈកម្មការអចិន្ត្រៃយ៍រដ្ឋសភាបានសម្រេចដកសមាជិកភាពតំណាងរាស្ដ្រគណបក្សសម រង្ស៊ីរបស់លោកសម រង្ស៊ី និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សរបស់លោកកឹម សុខាសរុបយ៉ាងតិចចំនួន២៧រូប ដែលត្រូវបានបណ្តេញចេញដោយសារតែតំណារាស្ត្រគណបក្សទាំងពីរបានចូលរួមបង្កើតគណបក្សថ្មីមួយគឺគណបក្សសង្រ្គោះ ជាតិ។
គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានបញ្ជូនញ្ញត្តិទៅកាន់សកម្មជនរបស់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃអាទិត្យដើម្បីផ្តិតមេដៃជំរុញឲ្យរដ្ឋសភា ដែលមានសមាជិកពីគណបក្សកាន់អំណាចយ៉ាងលើសលុប ប្រគល់កៅអីតំណាងរាស្ត្រដល់គណបក្សជំទាស់វិញ។
លោកយឹម សុវណ្ណ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងជាសមាជិកសភាមួយរូបដែលត្រូវបណ្តេញចេញពីកៅអីក្នុងរដ្ឋសភា មានប្រសាសន៍ថា មានប្រជាពលរដ្ឋក្នុងខេត្តកំពង់ស្ពឺនិងរាជធានីភ្នំពេញបានបញ្ជូនស្នាមមេដៃរបស់គេមកគណបក្សរួចហើយ។
លោកនិយាយថា៖ «ឥឡូវបានជិត៧០០០នាក់ហើយ។ យើងគ្រោង២ម៉ឺននាក់ជំហានដំបូង ដើម្បីសុំឲ្យគណៈកម្មការអចិន្ត្រៃយ៍សភាពិនិត្យលើសេចក្តីសម្រេចរបស់ខ្លួន ពីព្រោះសេចក្តីសម្រេចនេះបានធ្វើឲ្យបាត់បង់តួនាទីតំណាងរាស្ត្រដែលនេះជាការរំលោភសិទ្ធិប្រជាពលរដ្ឋ។ មានប្រជាពលរដ្ឋរាប់លាននាក់ដែលបានបោះឆ្នោតឲ្យតំណាងរាស្ដ្រ»។
មន្ត្រីអ្នកនាំពាក្យគណបក្សជំទាស់ដដែលព្រមានថា ប្រសិនបើរដ្ឋសភាមិនព្រមប្រគល់តួនាទីដល់តំណាងរាស្ត្របក្សជំទាស់វិញនោះទេ គណបក្សជំទាស់នឹងជំរុញឲ្យមានការផ្តិតមេដៃទាមទារកាន់តែច្រើនថែមទៀត។
ជាមួយគ្នានេះញ្ញតិ្ត ដែលបានធ្លាក់ដល់ដៃប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ បានព្រមានថា នឹងមានមហាបាតុកម្មធំមួយ ប្រសិនបើរដ្ឋសភាមិនព្រមផ្តល់កៅអីតំណាងរាស្ដ្រដល់គណបក្សជំទាស់វិញនោះទេ។
លោកឈាង វុន សមាជិកសភាមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងជាប្រធានគណៈកម្មការកិច្ចការបរទេសនៃរដ្ឋសភា បញ្ជាក់ថា ការបាត់បង់សមាជិកភាពនៃមន្ត្រីគណបក្សជំទាស់ទាំងពីរគឺគណបក្សសម រង្ស៊ី និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សដើម្បីបង្កើតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនោះ គឺជាការបាត់បង់សមាជិកភាពតំណាងរាស្ដ្រជាស្វ័យប្រវត្តិតាមច្បាប់ដែលមានចែងស្រាប់។
លោកឈាង វុនលើកឡើងថា ញ្ញត្តិរបស់គណបក្សជំទាស់នឹងមិនមានឥទ្ធិពលនោះទេ។
លោកនិយាយថា៖ «ញ្ញតិ្តនេះមិនមែនជាច្បាប់ទេ។ ហើយការកៀបសង្កត់រដ្ឋសភាគឺជាការយល់ច្រឡំ»។
លោកឈាង វុនបានលើកករណីលោកសម រង្ស៊ី ដែលត្រូវបណ្តេញចេញពីគណបក្សហ៊្វុនស៊ីនប៉ិច និងលោកខឹម វាសនា ដែលត្រូវបណ្តេញពីគណបក្សសម រង្ស៊ី។ ហើយអ្នកនយោបាយទាំងពីរត្រូវបាត់បង់សមាជិកភាពតំណាងរាស្ដ្រដូចគ្នា។
ប៉ុន្តែលោកយឹម សុវណ្ណឆ្លើយតបមកវិញថា ធ្លាប់មានសមាជិកសភាបានរត់ចេញពីគណបក្សសម រង្ស៊ីចូលទៅគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ប៉ុន្តែមិនត្រូវបានដកកៅអីតំណាងរាស្ដ្រនោះទេ ដោយសារអ្នកផ្តាច់ខ្លួនរូបនោះត្រូវការពារដោយគណបក្សកាន់អំណាច។ មួយវិញទៀតលោកយឹម សុវណ្ណលើកឡើងថា តាមច្បាប់ បើតំណាងរាស្ត្រចេញពីបក្សរបស់ខ្លួនក្រោយរយៈពេលប្រាំមួយខែមុនការបោះឆ្នោត នោះសមាជិកភាពសភារបស់ខ្លួននឹងមិនត្រូវបាត់បង់នោះទេ ពោលគឺដូចករណីតំណាងរាស្ត្រគណបក្សជំទាស់ក្នុងពេលនេះ។
នេះគឺជាចលនានយោបាយមួយទៀតក្នុងពេលដែលការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ដ្រថ្ងៃទី២៨ខែកក្កដាកាន់តែខិតជិតមកដល់។
លោកបណ្ឌិតឡៅ ម៉ុងហៃ អ្នកវិភាគឯករាជ្យពីបញ្ហានយោបាយខ្មែរ មានប្រសាសន៍ថា ទោះជាមានការបណ្តេញតំណាងរាស្ដ្រជំទាស់ចេញពីតួនាទី ប៉ុន្តែការតវ៉ារបស់ក្រុមប្រជាពលរដ្ឋជាសិទ្ធិស្របច្បាប់ដើម្បីឲ្យមានការកែប្រែការសម្រេចចិត្តនេះ។ ទោះជាយ៉ាងណា បញ្ហាត្រង់ថា មិនមានច្បាប់ចែងថា សមាជិកសភាដែលត្រូវបណ្តេញចេញអាចនឹងវិលចូលធ្វើការងាររបស់ខ្លួនវិញនោះទេ។
លោកនិយាយថា៖ «ក្នុងបរិបទនយោបាយសព្វថ្ងៃ សភាដែលមានសមាជិកសឹងសុទ្ធតែគណបក្សតែមួយ ហើយគណបក្សនេះកំពុងតតាំងជាមួយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដូច្នេះលទ្ធភាព(ជោគជ័យ) សឹងតែសូន្យ (សម្រាប់ការទាមទាររបស់សមាជិកសភាទាំងនេះ)»។
ទោះជាបែបនេះក្តី លោកបណ្ឌិតឡៅ ម៉ុងហៃជឿថា ការបណ្តេញតំណាងរាស្ត្រជំទាស់ចេញពីសភាអាចជាប្រធានបទសម្រាប់ការឃោសនាបោះឆ្នោតដើម្បីបង្ហាញពីការកៀបសង្កតផ្នែកនយោបាយលើគណបក្សគូប្រជែងដែលនាំឲ្យប៉ះពាល់ដល់លក្ខណៈសេរី និងយុត្តិធម៌សម្រាប់ការបោះឆ្នោត៕
កាលពីដើមខែមិថុនានេះ គណៈកម្មការអចិន្ត្រៃយ៍រដ្ឋសភាបានសម្រេចដកសមាជិកភាពតំណាងរាស្ដ្រគណបក្សសម រង្ស៊ីរបស់លោកសម រង្ស៊ី និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សរបស់លោកកឹម សុខាសរុបយ៉ាងតិចចំនួន២៧រូប ដែលត្រូវបានបណ្តេញចេញដោយសារតែតំណារាស្ត្រគណបក្សទាំងពីរបានចូលរួមបង្កើតគណបក្សថ្មីមួយគឺគណបក្សសង្រ្គោះ ជាតិ។
គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានបញ្ជូនញ្ញត្តិទៅកាន់សកម្មជនរបស់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃអាទិត្យដើម្បីផ្តិតមេដៃជំរុញឲ្យរដ្ឋសភា ដែលមានសមាជិកពីគណបក្សកាន់អំណាចយ៉ាងលើសលុប ប្រគល់កៅអីតំណាងរាស្ត្រដល់គណបក្សជំទាស់វិញ។
លោកយឹម សុវណ្ណ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងជាសមាជិកសភាមួយរូបដែលត្រូវបណ្តេញចេញពីកៅអីក្នុងរដ្ឋសភា មានប្រសាសន៍ថា មានប្រជាពលរដ្ឋក្នុងខេត្តកំពង់ស្ពឺនិងរាជធានីភ្នំពេញបានបញ្ជូនស្នាមមេដៃរបស់គេមកគណបក្សរួចហើយ។
លោកនិយាយថា៖ «ឥឡូវបានជិត៧០០០នាក់ហើយ។ យើងគ្រោង២ម៉ឺននាក់ជំហានដំបូង ដើម្បីសុំឲ្យគណៈកម្មការអចិន្ត្រៃយ៍សភាពិនិត្យលើសេចក្តីសម្រេចរបស់ខ្លួន ពីព្រោះសេចក្តីសម្រេចនេះបានធ្វើឲ្យបាត់បង់តួនាទីតំណាងរាស្ត្រដែលនេះជាការរំលោភសិទ្ធិប្រជាពលរដ្ឋ។ មានប្រជាពលរដ្ឋរាប់លាននាក់ដែលបានបោះឆ្នោតឲ្យតំណាងរាស្ដ្រ»។
មន្ត្រីអ្នកនាំពាក្យគណបក្សជំទាស់ដដែលព្រមានថា ប្រសិនបើរដ្ឋសភាមិនព្រមប្រគល់តួនាទីដល់តំណាងរាស្ត្របក្សជំទាស់វិញនោះទេ គណបក្សជំទាស់នឹងជំរុញឲ្យមានការផ្តិតមេដៃទាមទារកាន់តែច្រើនថែមទៀត។
ជាមួយគ្នានេះញ្ញតិ្ត ដែលបានធ្លាក់ដល់ដៃប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ បានព្រមានថា នឹងមានមហាបាតុកម្មធំមួយ ប្រសិនបើរដ្ឋសភាមិនព្រមផ្តល់កៅអីតំណាងរាស្ដ្រដល់គណបក្សជំទាស់វិញនោះទេ។
លោកឈាង វុន សមាជិកសភាមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងជាប្រធានគណៈកម្មការកិច្ចការបរទេសនៃរដ្ឋសភា បញ្ជាក់ថា ការបាត់បង់សមាជិកភាពនៃមន្ត្រីគណបក្សជំទាស់ទាំងពីរគឺគណបក្សសម រង្ស៊ី និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សដើម្បីបង្កើតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនោះ គឺជាការបាត់បង់សមាជិកភាពតំណាងរាស្ដ្រជាស្វ័យប្រវត្តិតាមច្បាប់ដែលមានចែងស្រាប់។
លោកឈាង វុនលើកឡើងថា ញ្ញត្តិរបស់គណបក្សជំទាស់នឹងមិនមានឥទ្ធិពលនោះទេ។
លោកនិយាយថា៖ «ញ្ញតិ្តនេះមិនមែនជាច្បាប់ទេ។ ហើយការកៀបសង្កត់រដ្ឋសភាគឺជាការយល់ច្រឡំ»។
លោកឈាង វុនបានលើកករណីលោកសម រង្ស៊ី ដែលត្រូវបណ្តេញចេញពីគណបក្សហ៊្វុនស៊ីនប៉ិច និងលោកខឹម វាសនា ដែលត្រូវបណ្តេញពីគណបក្សសម រង្ស៊ី។ ហើយអ្នកនយោបាយទាំងពីរត្រូវបាត់បង់សមាជិកភាពតំណាងរាស្ដ្រដូចគ្នា។
ប៉ុន្តែលោកយឹម សុវណ្ណឆ្លើយតបមកវិញថា ធ្លាប់មានសមាជិកសភាបានរត់ចេញពីគណបក្សសម រង្ស៊ីចូលទៅគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ប៉ុន្តែមិនត្រូវបានដកកៅអីតំណាងរាស្ដ្រនោះទេ ដោយសារអ្នកផ្តាច់ខ្លួនរូបនោះត្រូវការពារដោយគណបក្សកាន់អំណាច។ មួយវិញទៀតលោកយឹម សុវណ្ណលើកឡើងថា តាមច្បាប់ បើតំណាងរាស្ត្រចេញពីបក្សរបស់ខ្លួនក្រោយរយៈពេលប្រាំមួយខែមុនការបោះឆ្នោត នោះសមាជិកភាពសភារបស់ខ្លួននឹងមិនត្រូវបាត់បង់នោះទេ ពោលគឺដូចករណីតំណាងរាស្ត្រគណបក្សជំទាស់ក្នុងពេលនេះ។
នេះគឺជាចលនានយោបាយមួយទៀតក្នុងពេលដែលការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ដ្រថ្ងៃទី២៨ខែកក្កដាកាន់តែខិតជិតមកដល់។
លោកបណ្ឌិតឡៅ ម៉ុងហៃ អ្នកវិភាគឯករាជ្យពីបញ្ហានយោបាយខ្មែរ មានប្រសាសន៍ថា ទោះជាមានការបណ្តេញតំណាងរាស្ដ្រជំទាស់ចេញពីតួនាទី ប៉ុន្តែការតវ៉ារបស់ក្រុមប្រជាពលរដ្ឋជាសិទ្ធិស្របច្បាប់ដើម្បីឲ្យមានការកែប្រែការសម្រេចចិត្តនេះ។ ទោះជាយ៉ាងណា បញ្ហាត្រង់ថា មិនមានច្បាប់ចែងថា សមាជិកសភាដែលត្រូវបណ្តេញចេញអាចនឹងវិលចូលធ្វើការងាររបស់ខ្លួនវិញនោះទេ។
លោកនិយាយថា៖ «ក្នុងបរិបទនយោបាយសព្វថ្ងៃ សភាដែលមានសមាជិកសឹងសុទ្ធតែគណបក្សតែមួយ ហើយគណបក្សនេះកំពុងតតាំងជាមួយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដូច្នេះលទ្ធភាព(ជោគជ័យ) សឹងតែសូន្យ (សម្រាប់ការទាមទាររបស់សមាជិកសភាទាំងនេះ)»។
ទោះជាបែបនេះក្តី លោកបណ្ឌិតឡៅ ម៉ុងហៃជឿថា ការបណ្តេញតំណាងរាស្ត្រជំទាស់ចេញពីសភាអាចជាប្រធានបទសម្រាប់ការឃោសនាបោះឆ្នោតដើម្បីបង្ហាញពីការកៀបសង្កតផ្នែកនយោបាយលើគណបក្សគូប្រជែងដែលនាំឲ្យប៉ះពាល់ដល់លក្ខណៈសេរី និងយុត្តិធម៌សម្រាប់ការបោះឆ្នោត៕
